Chương trình thay thế cây xanh ở Hà Nội hiện nay từ quan điểm vạn vật hữu linh (Animism) trong nghiên cứu văn hóa và tôn giáo

Abstract

Bài viết này nhìn lại chương trình thay thế cây xanh ở Hà Nội (gắn với sự kiện chính quyền Hà Nội muốn thực hiện thay đồng loạt 6.700 cây đô thị vào đầu năm 2015 đã làm dậy sóng dư luận cả nước) từ góc nhìn giao thoa giữa nghiên cứu văn hóa và nghiên cứu tôn giáo, cụ thể là từ quan điểm về vạn vật hữu linh (Animism) đã được khởi xướng từ cuối thế kỉ XIX trong học thuật quốc tế. Chính trong dư luận xã hội từ đầu năm 2015 và tiếp nối đến hiện tại, quan điểm về vạn vật hữu linh đã được truyền đạt rộng rãi trong các từ dùng phổ thông là “hồn cây” và “linh hồn cây báo ứng”. Dư luận lúc đó đòi hỏi phía học thuật cần nhìn lại một cách kĩ lưỡng những phát triển về lí luận trong quan điểm về vạn vật hữu linh, để tìm đến một định hướng về bảo vệ và khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên. Định hướng tôn trọng sinh mệnh trong quan hệ giữa con người và tự nhiên là một gợi ý được bài viết này đề xuất.