Tín ngưỡng, lễ hội thờ cùng Cá Ông của người Việt ở đảo Cù Lao Chàm, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam

Abstract

Từ bao đời nay, người Việt luôn có tâm thức hướng ra biển, vừa để mưu sinh vừa bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của quốc gia. Đất liền luôn đan xen, hòa quyện với đại dương, hình thành nên một môi trường sinh thái nhân văn, an ninh, an toàn mỗi khi ngư dân ra biển, nhưng đồng thời cũng có nhiều hiểm nguy khi có sóng to, gió lớn ngoài đại dương. Trong điều kiện tự nhiên như vậy, ngư dân ở các làng ven biển, trong đó tập trung ở các tỉnh Trung Bộ, đã hình thành nên tín ngưỡng thờ cúng cá Ông rất đặc sắc. Tuy phong tục, tín ngưỡng, lễ hội thờ loài cá này giữa ngư dân ở các tỉnh miền Trung có những nét tương đồng nhưng nghiên cứu sâu sẽ phát hiện ra ở đảo Cù Lao Chàm có một số điểm khác biệt. Bài viết này sẽ tâp̣ trung nghiên cứu về tín ngưỡng, lễ hội thờ cá Ông ở hòn đảo này để chỉ ra môṭ số giá trị di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc ở lăng Ngư Ông, Cù Lao Chàm.