Cơ sở lý luận của mối quan hệ giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam

Abstract

Mối quan hệ, sự dung hợp giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian ở Việt Nam có nguồn gốc từ một số cơ sở lý luận. Đó là, sự tương đồng về mặt tư tưởng, giáo lý của Phật giáo với triết lý nhân sinh của tín ngưỡng dân gian người Việt; sự kết hợp của tinh thần khoan dung tôn giáo và khả năng ứng biến, tâm thức đa thần của người Việt. Bên cạnh đó, sự khác biệt giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian cũng là một cơ sở tạo nên sự kết hợp để bổ sung và cùng tồn tại, đáp ứng những nhu cầu tinh thần, tôn giáo, tín ngưỡng của người Việt. Quan hệ giữa Phật giáo và tín ngưỡng dân gian còn thể hiện ở phương thức ứng xử của con người với tự nhiên, xã hội và với chính mình, dựa vào quan niệm về “tính thiêng” trong tôn giáo, tín ngưỡng. Trong quan niệm về “tính thiêng” đó, Phật giáo hay tín ngưỡng dân gian đều hướng tới mục đích dẫn dắt con người trở về hiện thực, với khát vọng về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc, an lạc.