Ý nghĩa tín ngưỡng thờ cá Ông trong đời sống tinh thần của cư dân đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi

Abstract

Tín ngưỡng thờ cá Ông có vai trò quan trọng trong đời sống tâm linh của cư dân đảo Lý Sơn. Tìm hiểu về chủ đề này, chúng tôi đã tiếp cận nghiên cứu định tính trong điền dã dân tộc học với thời gian không liên tục từ tháng 3 năm 2008 đến tháng 8 năm 2019. Bài viết vận dụng quan điểm lý thuyết chức năng (chức năng đối với cá thể) của nhà nhân học Bronislaw Maliknowski để giải thích hiện tượng ngư dân đảo Lý Sơn tôn sùng và thờ cúng cá Ông như một vị thần bảo hộ cho nghề biển. Qua nghiên cứu về tín ngưỡng thờ cá Ông, chúng tôi cho rằng, đặc thù của nghề biển đối mặt với nhiều rủi ro (do sự bất ổn của thời tiết, nguồn cá, ngư trường, thị trường, v.v...) đã gây ra tâm lý bất an cho ngư dân, vì thế tín ngưỡng thờ cá Ông tồn tại góp phần đáp ứng nhu cầu trấn an về mặt tâm lý cho ngư dân.