Không gian thờ cúng tổ tiên của người Việt từ nhà ở nông thôn truyền thống đến căn hộ chung cư hiện đại

Abstract

“Chim có tổ, người có tông” – Phong tục thờ cúng tổ tiên là nét văn hoá tâm linh đã có từ lâu đời của người Việt Nam. Không gian thờ cúng được dùng trong các dịp: Lễ, giỗ chạp, tết nhất… để con cháu dâng hương tưởng nhớ tri ân công đức sinh thành dưỡng dục, tạo lập cơ nghiệp cho hậu thế của ông bà, cha mẹ và các bậc tiền nhân, giáo dục con cháu biết kính trọng hiếu đễ với tổ tiên, góp công sức đền ơn đáp nghĩa, uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây… Thực hiện tốt những việc đó sẽ làm cầu nối liên kết các thế hệ và gìn giữ gia phong của gia đình, dòng họ. Nơi thờ tự rất cần thiết trong đời sống tinh thần của mọi gia đình. Trong phạm vi bài viết này, tác giả đề cập những nội dung: (1) Quan niệm về tâm linh và không gian thờ cúng của người Việt Nam. (2) Kiến trúc nhà ở dân gian truyền thống và không gian thờ cúng. (3) Thực trạng không gian thờ cúng trong các khu chung cư. (4) Một vài suy nghĩ về không gian thờ cúng trong nhà ở truyền thống và chung cư hiện đại.