Vai trò của đặc điểm nhân cách đối với sức khỏe tâm thần của người trẻ trong bối cảnh đại dịch Covid-19

Abstract

Nhiều nghiên cứu trên thế giới chỉ ra rằng đặc điểm nhân cách tác động đến sức khỏe tâm thần của cá nhân trong bối cảnh đại dịch. Tuy nhiên, các dữ liệu về vấn đề này ở Việt Nam còn chưa được làm sáng tỏ. Mục đích của nghiên cứu này nhằm chỉ ra các đặc điểm nhân cách tác động như thế nào đến sức khỏe tâm thần của người Việt trẻ trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Mẫu nghiên cứu gồm 700 người trẻ, độ tuổi trung bình là 19,96, trong đó 82,7% là nữ giới, 54,8% đã và đang nhiễm Covid-19 ở thời điểm khảo sát. Sức khỏe tâm thần được đáng giá bằng thang đo Trầm cảm - Lo âu - Stress gồm 21 mệnh đề (DASS21) và đặc điểm nhân cách được đánh giá bằng thang đo Tính cách (Big Five Inventory) đã được thích ứng trên nhóm mẫu Việt Nam. Kết quả cho thấy, xét trên toàn mẫu nghiên cứu, biểu hiện trầm cảm và lo âu ở mức vừa (M lần lượt là 14.37 và 13,37), biểu hiện stress ở mức nhẹ (M = 16,86). Phân tích mô hình hồi quy cho thấy, các đặc điểm nhân cách giải thích được sự biến thiên của trầm cảm, lo âu và stress với hệ số R² hiệu chỉnh lần lượt là 32,5%; 24,7% và 35,9%. Phân tích mô hình hồi quy cho thấy, nhóm thanh niên có tính nhiễu tâm cao dự báo gia tăng trầm cảm, lo âu và stress và những thanh niên có đặc điểm tính cách hướng ngoại và tận tâm dự báo giảm mức độ trầm cảm, lo âu và stress. Kết quả nghiên cứu gợi ý rằng, công tác chăm sóc, hỗ trợ người dân trong bối cảnh đại dịch cần chú ý tới khía cạnh đặc điểm nhân cách riêng của từng cá nhân.