Thập giới cô hồn quốc ngữ văn từ góc nhìn nho giáo

Abstract

Thập giới cô hồn quốc ngữ văn là một tác phẩm viết bằng chữ Nôm theo thể văn biền ngẫu được chép trong sách Thiên Nam dư hạ tập (A.344. Viện Nghiên cứu Hán Nôm) có ghi là do Lê Thánh Tông» soạn thảo. Văn bản gồm 11 đoạn, đoạn mở đầu và 10 đoạn răn 10 loại cô hồn: Thiền tàng, Đạo sĩ, quan liêu, Nho sĩ, thiên văn địa lý, lương y (thầy lang), tướng quân, hoa nương, thương cô (lái buôn) đang tử (đu đãng). Kết thúc mỗi đoạn là một bài kệ bằng thơ. Tác phẩm được viết với mục đích giáo huấn, mượn lời răn cô hồn để giáo dục những người đang sống. Qua việc răn giới, tác phẩm đã phản ánh đời sống sinh hoạt của mựời hạng người, vị trí xã hội của họ và thái độ đánh giá của tác giá đối với họ. Quan điểm khen chê chủ yếu là dựa vào tiêu chuẩn đạo đức phong kiến. Thập giới cô hồn quốc ngữ văn là một văn bản có nhiều giá trị để nghiên cứu về các mặt: văn học, ngôn ngữ học, văn tự học, văn hóa xã hội, tư tưởng Việt Nam thời Lê sơ. Tác phấm được viết với bút pháp vững vàng, kết cấu chặt chẽ đối ngẫu thỏa đáng, ngôn từ chính xác tinh tế, sử đụng điển cố uyên bác, giọng văn hoạt bát hài hước khắc họa được nhưng chân dung văn học sống động.