Quan hệ quốc tế kiểu mới: Bước chuyển về an ninh đối ngoại của Trung Quốc

Abstract

“Quan hệ quốc tế kiểu mới” là cụm từ ghi trong Văn kiện XIX Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc. Trên cơ sở phân tích những diễn giải của giới chức và lãnh đạo Trung Quốc thì nội hàm của cụm từ nêu trên bao gồm các thành tố: Về mục tiêu, đó là phát triển hòa bình, mở cửa, cùng thắng, đạo nghĩa gắn với lợi ích; về quan điểm an ninh, đó là chung, tổng thể, bao trùm, hợp tác, bền vững, phát triển sáng tạo, cùng có lợi; về phương thức, đó là đẩy mạnh giao lưu văn hóa, hội nhập và bao dung; về vị thế, Trung Quốc sẽ đóng góp cho an ninh toàn cầu và gìn giữ trật tự thế giới. Theo giới quan sát, việc ứng xử trong quan hệ quốc tế, nhất là với các nước lớn, các nước láng giềng kể từ sau Đại hội XIX Đảng Cộng sản Trung Quốc vẫn chưa có động thái “đột phá” nào thể hiện tư duy “mới” trong Văn kiện Đại hội. Sự cọ sát giữa các đại chiến lược, nguy cơ “cuộc chiến” thương mại Trung – Mỹ lan ra toàn cầu, trách nhiệm nước lớn của Trung Quốc… khiến những quan ngại về an ninh khu vực và thế giới vẫn chưa có dấu hiệu được hóa giải. Tuy nhiên, khái niệm “Quan hệ quốc tế kiểu mới” được đúc rút từ thực tiễn của công tác đối ngoại qua 40 năm cải cách mở cửa, vì thế sự điều chỉnh trong chính sách cụ thể của Trung Quốc là tất yếu mà các đối tác, nhất là các nước lớn và các nước láng giềng của Trung Quốc đặc biệt quan tâm.