Sử dụng hệ thống bầu dồn phiếu để cân bằng lợi ích giữa các nhóm cổ đông: trường hợp của Việt Nam

Abstract

Bầu dồn phiếu là một hệ thống bầu cử được giới thiệu và áp dụng ở Mỹ từ nửa sau thế kỷ thứ 19 tại Mỹ và sau đó, được áp dụng rộng rãi tại các nước phương Tây. Tại Việt Nam, hệ thống này chỉ mới được áp dụng khoảng hơn một thập niên trở lại đây cùng với việc ban hành Luật Doanh nghiệp 2005. Chức năng của hệ thống bầu cử dồn phiếu là bảo đảm cho các cổ đông thiểu số có một tiếng nói nhất định trong hội đồng quản trị công ty, thế nhưng, trong quá trình triển khai áp dụng tại Việt Nam, điều đáng tiếc là có nhiều ngộ nhận về vai trò, chức năng của hệ thống này. Với việc ban hành Luật Doanh nghiệp 2014, từ chổ là một hệ thống bắt buộc phải thực hiện, hệ thống này trở thành một tùy chọn và do vậy, hệ thống đang có nguy cơ bị khai tử bởi các cổ đông đa số tại các công ty cổ phần. Bài viết này điểm lại lịch sử hình thành hệ thống bầu dồn phiếu, các khía cạnh pháp lý và toán học của hệ thống bầu dồn phiếu để áp dụng trong các chiến lược sử dụng lá phiếu bầu cử, phân tích thực trạng áp dụng các quy định của hệ thống bầu dồn phiếu tại Việt Nam và nêu lên một số khuyến nghị chính sách nhằm duy trì hệ thống bầu dồn phiếu, góp phần bảo vệ lợi ích chính đáng của các cổ đông thiểu số.