XÁC ĐỊNH TÁC NHÂN GÂY BỆNH LOÉT TRÊN CAM VÀ PHÂN LẬP VI KHUẨN ĐỐI KHÁNG ĐỂ PHÒNG TRỊ BỆNH

Abstract

Trong phạm vi của nghiên cứu này đã phân lập được 34 chủng vi khuẩn thuần chủng từ 12 mẫu lá và 2 mẫu trái cam mật có biểu hiện bệnh loét điển hình tại huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp, từ đó tuyển chọn được 16 chủng vi khuẩn với các đặc điểm khuẩn lạc và tế bào đặc trưng cho loài Xanthomonas citri subsp. citri. Các chủng này được định danh sơ bộ bằng cách chủng bệnh nhân tạo, khảo sát các đặc tính sinh lý, sinh hóa điển hình và kết hợp với phương pháp sinh học phân tử: dùng kỹ thuật PCR khuếch đại đoạn DNA nằm trong vùng gen rpf quy định yếu tố gây bệnh của Xanthomonas citri subsp. citri với cặp mồi đặc hiệu Xac01 và Xac02. Từ đó nhận diện được 4 chủng vi khuẩn đều thuộc loài Xanthomonas citri subsp. citri được dùng làm nguồn vật liệu cho thí nghiệm tiếp theo. Đề tài cũng đã chọn được 139 chủng vi khuẩn vùng rễ cam từ 42 mẫu đất được thu thập tại các tỉnh Đồng Tháp, Vĩnh Long, Hậu Giang và Thành phố Cần Thơ. Qua tuyển chọn sơ bộ thu nhận được 28 chủng vi khuẩn thuần chủng có khả năng đối kháng với vi khuẩn Xanthomonas citri subsp. citri. Đa số các chủng vi khuẩn này có khuẩn lạc dạng không đều, màu trắng, bìa nguyên, độ nổi mô, tế bào hình que ngắn và có khả năng chuyển động. Các chủng này tiếp tục được khảo sát khả năng đối kháng bằng phương pháp khuếch tán qua giếng thạch và khảo sát các cơ chế đối kháng: sản sinh siderophore, phân giải protein. Kết quả: đối kháng trung bình (4/28 chủng, chiếm 14,29%) và đối kháng yếu (24/28 chủng, chiếm 85,71%). Trong đó, 3 chủng HG28, ĐTIII2 và HG35 có khả năng đối kháng mạnh nhất, 12 chủng có khả năng sản sinh siderophore, 10 chủng có khả năng phân giải protein. Từ khóa: Bệnh loét, cam, cơ chế đối kháng, khuếch tán qua giếng thạch, mồi đặc hiệu, PCR, vi khuẩn đối kháng, Xanthomonas citri subsp. citri.