Quá trình hình thành và phát triển của cộng đồng người Hoa ở Sài Gòn – Chợ lớn từ thế kỷ XVII đến nửa đầu thế kỷ XIX

Abstract

Cuối thế kỷ XVII, cùng với những biến động của xã hội Trung Quốc, một bộ phận lớn người Hoa đã giong thuyền rời quê cha đất tổ di cư xuống vùng đất Nam Bộ. Cũng trong khoảng thời gian đó, những người Hoa đầu tiên đã đặt chân đến khu vực Sài Gòn – Chợ Lớn lập nghiệp. Trước đây, hầu hết các nhà nghiên cứu cho rằng Chợ Lớn được hình thành vào khoảng năm 1778, khi mà các trung tâm lớn của người Hoa ở Nam Bộ như: Cù Lao phố, Hà Tiên, Mỹ Tho bị chiến tranh tàn phá (1), người Hoa mới tập trung về Chợ Lớn và biến nơi đây thành một đô thị sầm uất bật nhất ở xứ Gia Định. Thực chất, Chợ Lớn đã hình thành và phát triển từ cuối thế kỷ XVII, với vai trò quan trọng của tướng Trần Thượng Xuyên (2), người được giao nhiệm vụ quản lãnh lực lượng người Hoa ở Thanh Hà và Minh Hương. Đến cuối thế kỷ XVIII, khi người Hoa từ các nơi đổ về đây, đô thị Chợ Lớn ngày càng trở nên phồn thịnh.