Tính dự liệu trước của thiệt hại và vấn đề giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong pháp luật hợp đồng

Abstract

Bài viết bàn về nguyên tắc xác định tính dự liệu trước được của thiệt hại với tính chất là một phương pháp giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại theo quy định tại Điều 74 của Công ước Vienna năm 1980 về hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (United Nations Convention on Contracts for the Intemational Sale of Goods - CISC). Việc áp dụng nguyên tắc này hướng đến mục đích giới hạn trách nhiệm bồi thường thiệt hại một cách hợp lý để hợp đồng có thể trở thành công cụ hữu ích trong việc phân bổ rủi ro mà các bên sẽ tính đến khi trao đổi lợi ích với nhau. Từ đó, bài viết liên hệ đến các quy định của pháp luật hợp đồng Việt Nam về tính dự liệu trước được của thiệt hại, đồng thời đặt vấn đề liệu rằng điều kiện về tính dự liệu trước được của thiệt hại có thể tìm thấy tương đương ở yêu cầu về mối quan hệ nhân quả giữa hành vi vi phạm và thiệt hại hay không. Theo quan điểm của tác giả, yêu cầu về mối quan hệ nhân quả không bao hàm hoàn toàn điều kiện về tính dự liệu trưóc được của thiệt hại và do vậy, cũng không có cơ sở để cho rằng thiệt hại “trực tiếp” đã hàm chứa ý nghĩa là thiệt hại mà bên vi phạm phải dự liệu được trước điều kiện thông thường của giao dịch. Trên cơ sỏ đó, tác giả kiến nghị việc quy định điều kiện về tính dự liệu trước được của thiệt hại như một yêu câu bắt buộc cần tính đến khi xác định giới hạn trách nhiệm bồi thường của bên vi phạm.