Bàn về lập trường của các nước Đông Nam Á đối với chính sách biển Đông của Trung Quốc từ sau Chiến tranh lạnh

Abstract

Việc nghiên cứu và đánh giá toàn bộ quá trình thực hiện chính sách Biển Đông của Trung Quốc đã được các nhà nghiên cứu đề cập ở những góc độ khác nhau. Điểm chung của các đánh giá đều cho rằng Trung Quốc đang tiếp tục chính sách mở rộng quá trình khai thác, lấn chiếm, hiện đại hóa quân sự nhằm mục tiêu lâu dài là biến Trung Quốc trở thành cường quốc trên biển trong thế kỉ XXI. Diễn tiến trên sẽ kéo theo phản ứng dây chuyền là sự lên tiếng cũng như các nước trong khu vực sẽ có các phản ứng “đáp trả” khác nhau, ở mỗi mức độ khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm chính sách ngoại giao “thân Trung”, “bài Trung” hay “trung lập”. Ở góc độ nghiên cứu, bài viết cho rằng sự thay đổi chính sách Biển Đông của Trung Quốc sau Chiến tranh Lạnh tác động đến ít nhiều mức độ nhận thức cũng như sự thay đổi trong chính sách Biển Đông của các quốc gia Đông Nam Á. Việt Nam là bên trực tiếp liên quan đến tranh chấp và chủ quyền trên Biển Đông với Trung Quốc, chính vì thế, nghiên cứu sự thay đổi chính sách Biển Đông của Trung Quốc để đưa ra các luận điểm cũng như đánh giá các phản ứng của các nước trong khu vực là cần thiết. Đồng thời nhằm đề xuất các gợi ý có lợi cho mối quan hệ bền vững trong khu vực tận, dụng sức mạnh của các nhân tố bên ngoài để đối phó với chính sách Biển Đông đầy biến hóa của Trung Quốc.