Đường xưa mây trắng của Thích Nhất Hạnh, Từng bước chân nở hoa của Ko Un và Shidhartha của Hermann Hesse từ góc nhìn văn học so sánh

Abstract

Văn học Phật giáo khi viết về đời sống luôn tràn đầy cảm hứng nhân sinh với mục đích hướng đến những điều thiện và sự giác ngộ. Cũng như thế, Đường xưa mây trắng của Thích Nhất Hạnh, Từng bước chân nở hoa của Ko Un và Siddhartha của Hermann Hesse là những tác phẩm mang đậm tinh thần Phật giáo. Đây có thể xem là những tác phẩm vừa phản ánh hiện thực cuộc sống vừa trao truyền giáo lý nhà Phật một cách sống động, nhẹ nhàng và thanh thoát. Từ góc nhìn của văn học so sánh, đề tài của chúng tôi tìm hiểu về những điểm tương đồng và khác biệt qua những hướng tiếp cận, lý giải khác nhau của ba nhà văn trên ba phương diện của tác phẩm văn học: nhân vật, cốt truyện và kết cấu. Những bất đồng về bút pháp nghệ thuật, cá tính sáng tạo và sự trải nghiệm tự thân của Thích Nhất Hạnh, Ko Un và Hermann Hesse không thể ngăn trở những đồng điệu trong tư tưởng giải thoát và giác ngộ mà các tác giả gửi gắm. Luận văn gồm 3 chương: Chương 1: Những vấn đề chung: Nhằm tạo cơ sở và tiền đề để tiến hành phân tích sâu đề tài, chúng tôi đã tìm hiểu và thống kê lịch sử nghiên cứu về văn học so sánh và những nghiên cứu đi trước về tác giả và tác phẩm, tìm hiểu cơ sở lý thuyết về văn học so sánh, từ đó, làm điểm tựa khi đặt ba tác phẩm trên phương diện so sánh. Chương 2: Nhân vật trong Đường xưa mây trắng, Từng bước chân nở hoa và Siddhartha: chúng tôi tiến hành nghiên cứu, phân tích, tìm những điểm tương đồng và khác biệt không cách xây dựng, thể hiện và ý nghĩa nhân vật Đức Phật Thích Ca và các nhân vật trải nghiệm trong ba tác phẩm. Chương 3: Cốt truyện, kết cấu trong Đường xưa mây trắng, Từng bước chân nở hoa và Siddhartha: tìm điểm giống và khác nhau trong cốt truyện và kết cấu của ba tác phẩm. Từ đó, chúng tôi đưa ra nhận xét sự ảnh hưởng lẫn nhau của các tác giả với góc độ xuất phát từ chất liệu Phật giáo mà cơ sở văn học so sánh gọi là đồng nguồn, cận kề.