Tương đồng và khác biệt trong cạnh tranh Mỹ - Trung ở khu vực Nam Thái Bình Dương

Abstract

Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung, đặc biệt kể từ thời Tổng thống Mỹ Donald Trump trải dài ở nhiều lĩnh vực như chính trị, kinh tế thương mại và diễn ra đồng thời ở nhiều ở nhiều khu vực khác nhau trên thế giới, tiêu biểu như ở khu vực Đông Nam Á, Châu Phi, Trung Đông, khu vực Thái Bình Dương.... Ở Nam Thải Bình Dương, cửa ngõ kết nối hai bờ Thái Bình Dương, chiến lược và kế hoạch cạnh tranh của Mỹ có ba điểm tương đồng và bảy điểm khác biệt so với cách tiếp cận của phía Trung Quốc tính đến hết Quý III/2022. Bài viết này gồm có ba phần: Phần 1 tập trung phân tích các điểm tương đồng như: (i) cùng duy trì cách tiếp cận từ giới hạn về điểm mở rộng ra cầu trúc đa cạnh ở cấp thượng đỉnh, (ii) cùng tôn trọng các lĩnh vực hợp tác trọng tâm mà khu vực yêu cầu là chống biến đổi khí hậu và ngư nghiệp và (iii) đều có dấu hiệu đầu tư dàn trải trên phạm vi mở rộng các nội dung an ninh phi truyền thống để che giấu các mục tiêu chiến lược về an ninh truyền thống; Phần 2 tập trung làm rõ các nền tảng khác biệt giữa Mỹ và Trung Quốc về lịch sử tương tác, tổng đầu tư, tính gắn kết giữa các đơn vị do chính phủ điều phối, bẫy nợ, hiện diện quân sự, gắn kết giữa các chiến lược trong khu vực và tập hợp lực lượng; Phần 3 đưa ra những nhận định chung và các dự báo về triển vọng cạnh tranh Mỹ - Trung ở khu vực Nam Thái Bình Dương, cũng như khuyến nghị cho cách ứng xử đối ngoại của Việt Nam đối với sự cạnh tranh này trong tương lai gần.