Cây mía trong thực hành nghi lễ của người Tày, Thái và góc nhìn đối sánh với quan niệm về cây vũ trụ trong văn hóa của một số tộc người ở Việt Nam

Abstract

Người Tày, Thái là những cư dân sinh sống lâu đời ở khu vực Đông Bắc, Tây Bắc và khu vực miền núi Thanh-Nghệ. Trong đời sống tín ngưỡng, người Tày, Thái còn bảo lưu nhiều tín ngưỡng bản địa rất đậm nét. Một trong số đó là tập tục sử dụng cây mía trong những thực hành nghi lễ tín ngưỡng, đặc biệt là dịp tết Nguyên đán. Theo họ, cây mía là lễ vật kết nối giữa con người và tổ tiên, tượng trưng cho lộc và ước nguyện về một năm mới sức khỏe, bình an. Qua góc nhìn về vũ trụ luận, lịch tiết hay tín ngưỡng dân gian, chúng tôi muốn nhìn nhận, đối sánh tập tục dựng cây mía với cây nêu, cây vũ trụ. Từ đó, góp phần nhìn nhận về cây vũ trụ trong đời sống văn hóa một số tộc người ở Việt Nam trong quá khứ và còn dấu ấn cho đến ngày nay.